ZMIANA PRZEPISÓW O POŻYCZKACH I KREDYTACH KONSUMENCKICH

Artykuł Partnera
18 grudnia 2022 roku weszły w życie niektóre z przepisów ustawy z dnia 6 października 2022 r. o zmianie ustaw w celu przeciwdziałania lichwie. Ta ustawa wprowadziła nowe normy dotyczące pożyczek i kredytów konsumenckich.

Nowy artykuł dodany do kodeksu cywilnego stanowi, że pozaodsetkowe koszty pożyczki zawieranej z osobą fizyczną i niezwiązanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową tej osoby w całym okresie spłaty pożyczki nie mogą być wyższe od 25% całkowitej kwoty pożyczki.

Jeżeli pozaodsetkowe koszty przekraczają maksymalną wysokość, należą się pozaodsetkowe koszty w maksymalnej wysokości.

Pozaodsetkowe koszty pożyczki to:

1) marże, prowizje lub opłaty związane z przygotowaniem umowy pożyczki, udzieleniem pożyczki lub jej obsługą, albo koszty o podobnym charakterze,

2) opłaty związane z odroczeniem terminu spłaty pożyczki, jej nieterminową spłatą albo koszty o podobnym charakterze,

3) koszty usług dodatkowych, w szczególności koszty ubezpieczeń, koszty związane z ustanowieniem zabezpieczenia pożyczki, koszty pozyskiwania informacji dotyczących biorącego pożyczkę, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do zawarcia umowy.

Według nowych przepisów w przypadku spłaty pożyczki przed terminem określonym w umowie nie można żądać odsetek za okres pozostały do zakończenia okresu, na który została udzielona pożyczka. W takiej sytuacji poniesione pozaodsetkowe koszty ulegają odpowiedniemu obniżeniu, nawet jeśli biorący pożyczkę poniósł je przed spłatą. Ważne jest, że te przepisy mają zastosowanie również do nieuregulowanych innymi przepisami umów, na mocy których osobie fizycznej zostaje przekazana suma pieniężna z obowiązkiem jej zwrotu, niezwiązanych bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową tej osoby. Więc kluczowe znaczenie ma istota umowy, a nie jej nazwa.

Nowelizacja kodeksu cywilnego także ograniczyła sumę zabezpieczenia roszczeń z tytułu pożyczki. Ta suma nie może być wyższa od sumy kwoty pożyczki powiększonej o wysokość odsetek maksymalnych za okres, na który została udzielona pożyczka, wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie za okres do 6 miesięcy oraz maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów. To znaczy, że nie wolno żądać zabezpieczenia spłaty pożyczki, jeśli wartość zabezpieczenia jest rażąco wyższa niż suma pożyczki.

Należy brać pod uwagę, że wymieniona nowelizacja kodeksu cywilnego nie stosuje się do umowy kredytu i pożyczki pieniężnej udzielanej przez bank oraz przez instytucję pożyczkową na podstawie ustawy o kredycie konsumenckim. Więc nowe przepisy dotyczą przede wszystkim tzw. pożyczek prywatnych. Dodatkowo nowa ustawa wprowadziła ważne zmiany także do ustawy o kredycie konsumenckim. Ustawa stanowi, że maksymalna wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu dla kredytów o okresie spłaty krótszym niż 30 dni (tzw. „chwilówek”) wynosi 5% całkowitej kwoty kredytu. Także została obniżona maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu dla kredytów o dłuższym okresie spłaty.

Od 18 maja 2023 roku wejdzie w życie obowiązek instytucji pożyczkowych oceniać zdolność kredytową kredytobiorcy. Jeżeli instytucja pożyczkowa nie dysponuje wiarygodnymi danymi pozwalającymi na dokonanie tej oceny, odbiera się od konsumenta oświadczenie o jego dochodach i stałych wydatkach gospodarstwa domowego, wraz z dokumentami potwierdzającymi wysokość dochodów. Celem tej normy jest przeciwdziałanie zaciąganiu pożyczek przez osoby, które później będą nie w stanie je spłacać.

Jeżeli instytucja pożyczkowa udzieliła konsumentowi kredytu konsumenckiego z naruszeniem przepisów o ocenie zdolności kredytowej kredytobiorcy lub gdy z uzyskanych informacji wynikało, że na dzień zawarcia umowy konsument miał zaległości w spłacie innego zobowiązania pieniężnego wynoszące powyżej 6 miesięcy, a kredyt konsumencki nie był przeznaczony na spłatę tej zaległości, to dochodzenie wierzytelności jest dopuszczalne dopiero po dniu całkowitej spłaty wcześniejszego zobowiązania, jego wygaśnięcia lub po prawomocnym stwierdzeniu przez sąd nieistnienia tego zobowiązania. Przy czym za okres zakazu dochodzenia wierzytelności nie można doliczać odsetek lub pozaodsetkowych kosztów kredytu, a także innych opłat związanych z tą wierzytelnością.

Jednak wymienionych wyżej przepisów nie stosuje się do umów zawartych przed dniem ich wejścia w życie. Jeśli zawarłeś umowę pożyczki lub kredytu konsumenckiego i myślisz, że ta umowa jest niezgodna z prawem, w tym z nowelizowanymi przepisami kodeksu cywilnego, to warto skorzystać z zawodowej porady adwokata.

Artykuł opracowany przez: www.adwokatchojka.pl