OSK w turystycznym krwioobiegu regionu
Ośrodek Spotkania Kultur powstał w czerwcu 2012 roku, w zrewitalizowanej byłej synagodze dąbrowskiej. Ten unikatowy wśród odnowionych zabytków w Małopolsce projekt, a nawet w skali całego kraju, jest wyjątkowy.
Od samego początku funkcjonowania cieszy się niesłabnącym powodzeniem mieszkańców, turystów, pielgrzymów żydowskich, klas szkolnych, seniorów, melomanów.
Zyskał też uznanie gremiów doceniających wysoką jakość przeprowadzonych w obiekcie prac budowlanych i konserwatorskich – najważniejsze nagrody: „Zabytek Zadbany”, „Top Inwestycja Komunalna”, „Za działalność na rzecz zachowania tożsamości społecznej i kulturowej”, „Małopolski Eurolider MRPO – Przemysł Kulturowy”, wyróżnienie w kategorii „Inwestycja zwiększająca atrakcyjność turystyczną” w konkursie „Wielkie Odkrywanie Małopolski”.
W ciągu minionych blisko 4 lat OSK odwiedziło ponad 86 tysięcy osób – grup i turystów indywidualnych z całego świata, wśród gości byli znani Polacy (np. prof. Franciszek Ziejka, minister Władysław Kosiniak-Kamysz, prezenter TV Jarosław Kret, Wiesława Borczyk – Prezes Zarządu Federacji UTW), ludzie światowej polityki i nauki (Ellen Germain – Konsul Generalna USA w Krakowie, prof. Jonathan Webber z Oxford University, Shalmie Barmore – czołowy historyk „Yad Vashem” w Jerozolimie, dr Eleonora Bergman z Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie). Dawna synagoga była w tym czasie miejscem zajęć edukacyjnych autorskiego programu opracowanego przez Pawła Chojnowskiego („Dwie religie, dwie kultury, dwa narody – jeden człowiek”), wizyt studyjnych studentów i nauczycieli z Norwegii, USA, Izraela, Niemiec, Francji i Polski. Dość często zdarzają się ortodoksyjne grupy żydowskie, które poza zwiedzaniem modlą się w miejscu dla nich jakże ważnym (przed 1939 r. ośrodek działalności cadyków, promieniujący na cały region), tańczący i śpiewający na chwałę Adonai chasydzi.
Oprócz działalności wystawienniczej warto wspomnieć o bardzo dobrym odbiorze społecznym wśród młodzieży szkolnej (poza regionem także z Warszawy, Krakowa i okolic) i seniorów z UTW programu edukacyjnego. Ważnym elementem misji OSK są koncerty, spektakle. Jesteśmy dumni z prezentacji kultury żydowskiej w ramach „Galicjaner Sztetl” (między innymi: Grupa Rafała Kmity, Simcha Keller, zespół „Dina” z Budapesztu) i XI edycji Dnia Pamięci o Holocauście i Przeciwdziałaniu Zbrodniom Przeciwko Ludzkości, V jubileuszowego Międzypowiatowego Turnieju Sztuki Recytatorskiej „Poszukiwania”. W OSK zostały otwarte bardzo prestiżowe wystawy czasowe (Jan Karski, kanadyjscy lotnicy, którzy zginęli nad Dąbrową Tarnowską w 1944 r., „Powódź stulecia – Szczucin 1936”, historia dąbrowskiej policji, św. Maksymilian Maria Kolbe), tutaj była ogólnopolska premiera spektaklu „Dzień Gniewu” Romana Brandstaettera w reż. Tomasza A. Żaka („Teatr Nie Teraz”).
Dawna sala modłów – główna, aczkolwiek nie jedyna atrakcja obiektu – to miejsce niezwykłych spektakli teatralnych i koncertów w wykonaniu artystów nieprofesjonalnych („Czas pożogi i Skrzydła Nadziei” Sławomira Batora, doroczne koncerty kolęd dla studentów UTW w wykonaniu młodzieży dąbrowskiego Gimnazjum nr 2 oraz „Koncerty Muzyki Duszy” muzyków związanych z DDK to tylko niektóre z tych działań). Na dziedzicu ośrodka w lipcu rozbrzmiewa muzyka bluesowa podczas kolejnych edycji Dąbrowskich Nocy Bluesowych. OSK gościł dziennikarzy z całego świata podczas Forum Mediów Polonijnych i nauczycieli z regionu podczas konferencji metodycznej na temat regionalizmu. Od roku to też miejsce podsumowania Dąbrowskich Spotkań Klinicznych z pięknymi kameralnymi koncertami muzyki klasycznej.
Od początku działalności muzeum rozszerza swoją ofertę, wzbogacając zbiory (otwarto 2 sale w podziemiach, pozyskuje się w formie darowizn nowe eksponaty). Zbiory są promowane w Internecie (oficjalny portal, funpage – „Facebook”, unikatowa na skalę europejską kolekcja „Wirtualnych Zbiorów Małopolski” z obrazami w 3D wybranych dąbrowskich eksponatów) i podczas specjalnych kampanii społecznych (np. Noc Muzeów z innowacyjnymi pomysłami Krzysztofa Orwata – kierownika Referatu Promocji i Kultury Urzędu Miejskiego wraz pracownikami tej komórki). Ośrodek Spotkania Kultur rzetelnie wypełnia swoją misję miejsca dialogu polsko – żydowskiego, wymiany myśli, wzajemnej inspiracji kultur, przenikania się tradycji, ekumenizmu. Jest jednym z najciekawszych miejsc na szlaku chasydzkim w regionie (obok Tarnowa, Bobowej, Żabna) i niewątpliwie czołową – obok Zalipia i Muzeum Drogownictwa w Szczucinie – atrakcją turystyczną. To skarbnica wiedzy historycznej o 3 kulturach: żydowskiej, dworskiej i ludowej (na 3 poziomach ekspozycji, z elektronicznymi źródłami szczegółów, z treściami multimedialnymi pokazywanymi na monitorach).
OSK jest administrowany przez Dąbrowski Dom Kultury, przy współpracy Referatu Promocji i Kultury Urzędu Miejskiego, przewodnicy (Karolina Pikul, Anna Witowska i Paweł Chojnowski) chwaleni są wpisami turystów w pamiątkowej kronice za profesjonalizm, pasję i zaangażowanie. Przypomnijmy, że nadal – jeszcze przez najbliższe półtora roku – wstęp i usługa przewodnika są bezpłatne. Warto odwiedzić tę jedyną w Polsce synagogę z pełnym cyklem zodiakalnym w obu formach: płaskorzeźbach na ścianach zewnętrznych i malowidłach wewnątrz.
DDK
