KONCERT PIEŚNI ŻYDOWSKICH W OSK

Listopadowy wieczór umilił mieszkańcom Dąbrowy, licznie zgromadzonym w Ośrodku Spotkania Kultur, piękny koncert pieśni żydowskich i lirycznych w wykonaniu krakowskich muzyków występujących w „Piwnicy pod Baranami”.

„Ownt lid – Wieczorna pieśń” to koncert muzyki żydowskiej w wykonaniu Urszuli Makosz i towarzyszących jej muzyków: Michała Półtoraka (koncertującego niegdyś z Markiem Grechutą) oraz Pawła Pierzchały.

To nie tylko piękne, tradycyjne pieśni żydowskie, ale również piosenki autorskie w trzech żydowskich językach: jidysz, hebrajskim oraz języku ladino, mniej rozpowszechnionym w zbiorowej świadomości, którym posługują się Żydzi zamieszkujący Półwysep Iberyjski. To kompozycje o różnej tematyce i zróżnicowanym nastroju – od lirycznych, nostalgicznych po radosne, wręcz „taneczne”. W porywającej kulturalnej uczcie (w magicznej lokalizacji, która zachwyciła krakowskich muzyków), nie mogło zabraknąć polskich lirycznych kompozycji, w tym wykonywanych w przeszłości m.in. przez Marka Grechutę, z którym koncertował Michał Półtorak. Skrzypek i mandolinista związany jest od dawna z krakowską „Piwnicą pod Baranami”. Współpracował także z Grzegorzem Turnauem, Jackiem Wójcickim i Zbigniewem Preisnerem.

W Ośrodku Spotkania Kultur wybrzmiały też, w aranżacji krakowskich artystów, „Groszki i róże” śpiewane przez Ewę Demarczyk, „Ocalić od zapomnienia” Marka Grechuty do słów utworu K. I. Gałczyńskiego, „Tomaszów” Ewy Demarczyk na podstawie tekstu „Przy okrągłym stole” Juliana Tuwima. Nie mogło też zabraknąć kompozycji Mordechaia Gebirtiga – barda krakowskiego Kazimierza, który zginął wraz z żoną i częścią rodziny w trakcie akcji wysiedleńczej z krakowskiego getta, w słynny „krwawy czwartek”, 4 czerwca 1942 r.; rozstrzelany przez hitlerowców. Gdy hitlerowcy otoczyli getto i rozpoczęli przemarsz Żydów do oczekujących bydlęcych wagonów, Gerbirtig i jego żona znaleźli się wśród pierwszych Żydów, którzy zginęli już w drodze do samochodów; zbyt wolnych, słabych bądź chorych. Ich córki zdołały ocaleć, ukrywając się.

Wśród wykonywanych żydowskich utworów przeważały jednak piosenki o pięknej miłości, tęsknocie, wspomnieniach z dzieciństwa, poezja śpiewana, a nawet bardziej rytmiczne, „radosne” walce i pieśni weselne. Dąbrowska widownia nie wypuściła krakowskiego trio bez bisu – również radosnej pieśni, podczas której zgromadzeni w OSK klaskali na stojąco, mając nadzieję, że artyści odwiedzą jeszcze nie jeden raz Dąbrowę Tarnowską – dawniej małe miasteczko, w którym przed wojną wspólnota żydowska stanowiła znakomitą część społeczności lokalnej.

Koncert, na który wstęp był wolny, nie mógłby się odbyć bez prezes Krystyny Guzik i Uniwersytetu Trzeciego Wieku, którzy napisali projekt i pozyskali odpowiednie środki oraz Pawła Chojnowskiego i OSK (po jego stronie była organizacja koncertu; zaprosił również zachwycających artystów do Dąbrowy). Organizatorami koncertu był UTW i DDK.

Wydarzenie odbyło się w ramach projektu pt. „Senior na szlaku kultury” zrealizowanego przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego ze środków na zadania publiczne w dziedzinie kultury w 2023 r. pn. „Mecenat Małopolski – I edycja”.

us

fot. DDK