Historia dąbrowskiego zamku

12 kwietnia w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Marii Kozaczkowej w Dąbrowie Tarnowskiej odbyło się kolejne spotkanie z cyklu „Dąbrowa jaką pamiętam”. Tematem spotkania była „Historia dąbrowskiego zamku” przedstawiona przez dr Andrzeja Skowrona, który z wielkim zaangażowaniem podzielił się swoimi wiadomościami na temat historii zamku, jego właścicieli i architektury.

Zamek w Dąbrowie , dzisiaj Tarnowskiej, został wybudowany na początku XVII w. przez ostatniego przedstawiciela rodu Ligęzów, Mikołaja Spytkę herbu Półkozic.

Po jego śmierci w 1637 r. klucz dąbrowski wraz z zamkiem przeszedł w ręce córki Konstancji małżonki Jerzego Sebastiana Lubomirskiego. Kolejny właściciel Dąbrowy Michał Kazimierz Lubomirski dokonał gruntowej przebudowy i rozbudowy zamku. Około 1700 r. powstała barokowa brama zamkowa, która dzisiaj stanowi część kościelnego ogrodzenia. W 1785 r. w wyniku licytacji dobra dąbrowskie nabyła rodzina Stojowskich. Podczas rabacji galicyjskiej w 1846 r. zamek został uszkodzony i splądrowany przez chłopów. Rok później pożar wywołany przez żołnierzy austriackich doprowadził do zawalenia ścian pomiędzy piętrami, dokończył dzieła zniszczenia.

Ciekawostką jest fakt ukazania się w ścianie szkieletu dziecka i kobiety w jedwabnej sukience. Resztki budowli były systematycznie rozbierane jako budulec. Zamek posiadał dwa wysokie piętra i składał się z blisko 30 sal i pokoi. Miał wymiary: długość 66 m, szerokość 27 m. frontowa elewacja ozdobiona była kamiennymi posągami królów polskich, naturalnej wielkości. Potężne schody prowadziły na piętra budowli. Balustrady schodów zdobiły mitologiczne posągi. W sali marmurowej znajdowało się 20 kolumn o czerwonych trzonach na białych postumentach. Ściany wyłożone były sztukaterią, sklepienie pokrywało malowidło, a środek posadzki ułożony był w gwiazdę z czerwonego marmuru. W sali tej znajdowały się także stylowe kominki, kryształowe lustra, kamienne portale i inne ozdoby. Balkonem można było wyjść do ogrodu . Ogród wykonany był w stylu włoskim i prowadził ku rzece Breń. W ogrodzie oprócz roślin znajdowały się także posagi, wazony, sadzawki, wodotryski. Daleko za rzeką znajdował się zwierzyniec.

W 1965 r. na dawnym wzgórzu zamkowym ukończono budowę kościoła w stylu neoklasycystycznym. Podobno były jeszcze wtedy widoczne resztki murów zamkowych. Zamek w Dąbrowie jest przykładem nie tylko ciekawej architektury, ale także znaczącym miejscem historycznym w regionie.

Prelekcja była wspaniałą lekcją historii dla młodzieży z Gimnazjum nr 1 w Dąbrowie Tarnowskiej, która z wielką uwagą wysłuchała ciekawej i bogatej w treść historii dąbrowskiego zamku.

źródło: MBP w Dąbrowie Tar.