Henryk Sucharski (1898 – 1946)
Major Wojska Polskiego, we wrześniu 1939 roku komendant Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte.
Henryk Sucharski urodził się 12 listopada 1898 roku w Gręboszowie jako czwarte dziecko Stanisława i Agnieszki z domu Bojko . Ojciec Henryka Sucharskiego był wiejskim szewcem. Stryjem Agnieszki był Jakub Bojko , znany działacz ludowy, późniejszy członek PSL oraz Wicemarszałek Sejmu Ustawodawczego i Senatu II RP.
Po ukończeniu czteroklasowej szkoły w Otfinowie, w latach 1909 -1917 przyszły dowódca Westerplatte był uczniem II Gimnazjum w Tarnowie. Służbę wojskową rozpoczął w armii austriackiej w 1917 roku w Bochni. W następnym roku trafił na front włoski.
Po powrocie do Polski w 1919 roku został powołany do służby w 16. pułku piechoty w Tarnowie. W marcu jednostka została przeniesiona do Cieszyna, a w czerwcu tego samego roku Sucharski został awansowany do stopnia kaprala.
Podczas wojny polsko – bolszewickiej, pod koniec października 1919 roku Sucharskiego przeniesiono na front litewsko – białoruski, a w styczniu 1920 roku awansowano na stopień podporucznika i dowódcę kompanii w 6. Dywizji Piechoty. Za postawę w czasie wojny, w min. w trakcie walk o Lwów uhonorowano go Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy i dwukrotnie Krzyżem Walecznych. Pod koniec 1921 roku został przyjęty do zawodowej służby wojskowej. 3 maja 1922 roku awansował do stopnia porucznika, a następnie kolejno: w 1928 roku – kapitana i 1938 roku – majora. W 1928 roku został instruktorem w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowie Mazowieckim. Na własną prośbę został 4 października 1930 roku przeniesiony do 35 Pułku Piechoty w Brześciu nad Bugiem. W czasie służby w tej jednostce ukończył kolejne kursy w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie, oraz został przeszkolony przez II Oddział Sztabu Głównego WP, który zajmował się działalnością wywiadowczą.
3 grudnia 1938 roku Henryk Sucharski powołany został na stanowisko komendanta Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte, którą dowodził do momentu kapitulacji 7 września 1939 roku. Większość współczesnych ustaleń wskazuje, że major Sucharski chciał poddać placówkę już 2 września. Zwolennicy innej teorii wskazują, że była to decyzja przemyślana i wynikająca z posiadanej wiedzy. Sucharski był jedyną osobą na Westerplatte, która miała świadomość beznadziejnej sytuacji i braku szans na jakąkolwiek pomoc. Informacje te uzyskał od swoich przełożonych, lecz nie podzielił się nimi z nikim stąd podwładni odczytali decyzję o poddaniu placówki jako przejaw załamania się dowódcy. Obrona trwała do 7 września, a zdanie Sucharskiego o bezsensowności dalszego oporu przekonało oficerów do poddania Westerplatte. Tego dnia zarządził wywieszenie białej flagi i osobiście udał się do Niemców, aby omówić warunki kapitulacji. Dowództwo niemieckie pozwoliło majorowi Sucharskiemu odejść do niewoli z szablą przy boku, ale w 1940 w obozie jenieckim zabrano mu szablę. Bezpośrednio po kapitulacji wraz z innymi oficerami został odwieziony do Gdańska. Następnie był przetrzymywany kolejno w obozach Stablack, Reisenburg (Prabuty), w Oflagu IV A Hohenstein, Oflagu II B Arnswalde (Choszczno), Oflagu II D Gross-Born (Borne Sulinowo – Kłomino). W marcu 1945 roku podczas ewakuacji obozów jenieckich uległ wypadkowi i trafił do szpitala niedaleko Schwerin. Po oswobodzeniu przez wojska amerykańskie Henryk Sucharski przedostał się lipcu 1945 roku do dowództwa 2 Korpusu Polskiego we Włoszech. W styczniu 1946 został przyjęty do służby wojskowej z przydziałem na dowódcę 6. Batalionu Strzelców Karpackich. Od 19 sierpnia przebywał w brytyjskim szpitalu wojskowym w Neapolu, gdzie zmarł 30 sierpnia 1946 roku na zapalenie otrzewnej. Został pochowany 1 września na Polskim Cmentarzu Wojskowym w Casamassima w prowincji Bari we Włoszech. 21 sierpnia 1971 roku szczątki majora Sucharskiego zostały ekshumowane i przewiezione do Polski. 1 września 1971 urnę z prochami udekorowano Krzyżem Komandorskim Orderu Virtuti Militari i złożono na Westerplatte. Został też pośmiertnie awansowany do stopnia generała brygady.
źródło:
