Dzień Edukacji Narodowej
14 października w naszym kraju jest obchodzony jako Dzień Edukacji Narodowej. Zastąpił on świętowany dawniej Dzień Nauczyciela. Jest to, także rocznica utworzenia w 1773 roku z inicjatywy ówczesnego króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego Komisji Edukacji Narodowej.
Komisja, której pierwotna nazwa brzmiała: „Komisja nad Edukacją Młodzi Szlacheckiej Dozór Mająca” była pierwszym ministerstwem oświaty publicznej w Polsce i zarazem pierwszą instytucją tego typu w Europie.
Zorganizowała trzystopniowe szkolnictwo oparte na hierarchicznej zależności niższych szczebli od wyższych. Powstały dwie Szkoły Główne: w Krakowie i w Wilnie, którym podlegały szkoły średnie, a im elementarne.
Do głównych reform systemu oświaty, obok wprowadzenia trzystopniowego podziału, zaliczyć należy: opracowanie nowej organizacji nauczania, wprowadzenie podręczników w języku polskim, polską terminologię naukową, reformę Akademii Wileńskiej i Krakowskiej, utworzenie seminariów dla nauczycieli, wprowadzenie lekcji wychowania fizycznego, utworzenie ‚Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych’ (instytucji opracowującej podręczniki i programy nauczania) oraz dopuszczenie dziewcząt do edukacji na równych prawach z chłopcami.
Na mocy artykułu 74 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 roku, zwanej Kartą Nauczyciela, rocznicę utworzenia Komisji Edukacji Narodowej uznano za oficjalne święto wszystkich pracowników oświaty. W każdej szkole organizowane są uroczyste apele. W tym dniu wszyscy uczniowie powinni zastanowić się nad rolą nauczyciela w edukacji i wychowaniu młodego pokolenia.
Dzień Nauczyciela jest świętem nie tylko Polskim. Jest obchodzony w większości krajów świata, różnicą jest tylko data. W Argentynie przypada on 11 września, w Brazylii 15 października, w Chinach 10 września, a na Węgrzech jest to zawsze pierwsza niedziela czerwca. Czasem w poszczególnych państwach podobnie, jak w Polsce data wiąże się z lokalnymi wydarzeniami, jednak nie wszędzie. Przykładem tych drugich jest np. Japonia. W jej kalendarzu najbardziej zbliżonym świętem do polskiego Dnia Edukacji Narodowej jest Dzień Sportu obchodzony w drugi poniedziałek października.
Należy, także wiedzieć, że Światowy Dzień Nauczyciela (Word Teacher’s Day) obchodzony jest również pod patronatem UNESCO. Ma to miejsce od 1994 roku, za datę wybrano 5 październik.
Anna Hudyka
