Położenie prawne i społeczne wybrańców w dawnej Rzeczpospolitej, na przykładzie Mędrzechowa w powiecie dąbrowskim.
Geneza piechoty wybranieckiej tkwi w średniowieczu. Gdy siły rycerstwa nie starczały, w ostateczności powoływano pod broń chłopów. Aby zbyt nie szkodzić potrzebom gospodarki, powoływano przeważnie część, wybór; jednego z 30, 20, 10 czy 5, a kosztami uzbrojenia i wyżywienia „wybrańca“ obciążano chłopów pozostających na roli.