Dzieci ulicy

Kim są dzieci ulicy, i jak im pomagać?

Problem dzieci ulicy pojawił się u progu ubiegłego stulecia. To dzieci żyjące na ulicy i z ulicy: dzieci głodne, włóczące się, bezdomne, żebrzące, biedne,…, ale i dzieci z dobrych, a i zamożnych domów pozbawionych więzi emocjonalnych. Do dziś brak precyzyjnego określenia, pomimo prób redakcji pojęcia przez Radę Europy. Zjawisko dzieci ulicy ma zasięg ogólnoświatowy; dotyczy bogatej Europy, Ameryki, jak i krajów Trzeciego Świata.

Zainteresowanie losem dzieci ulicy od kilkunastu lat wzrasta, w tym w Polsce, Polsce wolnego rynku. Przykładem tego jest książka „Dzieci ulicy -profilaktyka zagrożeń”, którego autorką jest Anna Kurzeja. A podjęła się redakcji powyższego tematu pomna własnych doświadczeń i braku całościowego ujęcia zagadnienia, czym częściowo wypełniła powyższą lukę.

Publikacja składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy z nich wprowadza w problematykę dzieci ulicy. Autorka pokazuje jak funkcjonuje określenie „dzieci ulicy”, np. w Rumunii, na Ukrainie, w Szwecji czy Grecji. W kolejnej części podaje próby kategoryzacji dzieci ulicy. Następnie zapoznajemy się z sytuacją dzieci ulicy w krajach rozwijających się. Kwestia pomocy tymże dzieciom ujęta została w dalszej części pracy, i dotyczy wybranych form pomocy zarówno w Europie jak i krajach Trzeciego Świata. Autorka przytacza również Konwencję Praw Dziecka.

Rozdział drugi to „Kształtowanie się oddziaływań pedagogicznych wobec dzieci ulicy”. A. Kurzeja pokazuje pracę profilaktyczno-wychowawczą prowadzoną na ulicy. Wprowadza pojęcia „pedagogika podwórkowa”, streetworker (pracownik uliczny), „pedagog ulicy”, „wychowawca podwórkowy”. Poprzez sylwetki tak wybitnych pedagogów ulicy, jak św. Jan Bosco, Kazimierz Lisiecki („Dziadek”), Janusz Korczak i innych, przybliża ich metody pracy z wychowankami.

Rozdział trzeci ukazuje „rolę pedagoga ulicy w profilaktyce środowiskowej”. Wychodząc na ulicę, nawiązując kontakt z młodymi ludźmi wychowawca staje się ich pośrednikiem pomiędzy instytucjami pomocowymi. W swoich działaniach pedagog wykorzystuje metody pracy socjalnej, m. in. pracę z grupą, metodę indywidualnego przypadku, pracę z rodziną. Jego praca ma charakter wychowawczy i opiekuńczy. Należy pamiętać, iż działania profilaktyczne winny być dostosowane do potrzeb środowiska, uwzględniać lokalną specyfikę.

„Dzieci ulicy, dzieci gorszych szans to nie przyczyna, a skutek; i tak należy podchodzić do tego problemu” mówi przedstawiciel TPD. Ogromną rolę w rozwiązywaniu problemu „dzieci ulicy” odgrywają organizacje pozarządowe. I tylko wspierane przez różne resorty rządowe, konsolidację programów naprawczych mogą być skuteczniejsze. Walorem niniejszej publikacji jest ukazanie w pracy z dziećmi ulicy doświadczeń polskich, a także zagranicznych.

W zakończeniu znajduje się bogata bibliografia, z której korzystała autorka Anna Kurzeja. Jako dopełnienie tematu polecam literaturę faktu, serię „Pisane przez życie” – książkę „Dziecko ulicy” autorstwa Judi Westwater. Jest to poruszająca historia dziecka doświadczonego cierpieniem doznanym od najbliższych. Do literatury zachęcam pedagogów, wychowawców oraz rodziców.

Danuta Józefowicz
nauczyciel, bibliotekarz

Biblioteka Pedagogiczna w Tarnowie. Filia w Dąbrowie Tarnowskiej

źródło:

e-Kurier Dąbrowski