Dąbrowa – między historią a współczesnością (Aktualizacja)
„Początki Dąbrowy owiane są mgłą tajemnicy.” – powiedział podczas promocji kroniki Dąbrowy jej autor – lokalny historyk dr Krzysztof Moskal.
Książka „Dąbrowa Tarnowska. Kronika miasta i gminy” wydana przez Miejską Bibliotekę Publiczną rozwiewa tę mgłę tajemnicy i dokładnie opisuje dzieje owej Małej Ojczyzny, łącząc znakomicie przeszłość z teraźniejszością i przenosząc czytelnika od pradziejów osady do czasów mu współczesnych.
Podczas promocji książki w Cristal Parku zgromadzonych gości powitał burmistrz Dąbrowy Tarnowskiej Krzysztof Kaczmarski oraz inicjatorka spotkania – dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej Jadwiga Kusior. Dla dąbrowskiej biblioteki to już piąta publikacja wydana w przeciągu ostatnich dziesięciu lat. Przypomnijmy, że przedostatnią książką były „Kościoły, kaplice, kapliczki i krzyże w gminie Dąbrowa Tarnowska” autorstwa Jadwigi Kusior; wydane w 2010 r.
Jadwiga Kusior wyraziła nadzieję, że publikacja tej książki, która zbiegła się ze szczególnym dla samorządu gminnego momentem (25 – lecie istnienia) będzie kolejną datą zapisaną w historii miasta i gminy Dąbrowa Tarnowska.
Sam autor – dr Krzysztof Moskal – w swoim wystąpieniu przypomniał wczesne dzieje Dąbrowy Tarnowskiej. Nawiązał do powstania osady na tym terenie, która wówczas nie nosiła jeszcze nazwy Dąbrowa Tarnowska, a istniała już prawdopodobnie za króla Bolesława Śmiałego. Opowiedział o rodzie Ligęzów herbu Półkozic i jego udziale w historii Dąbrowy, budowie dworu obronnego, zamku i pałacu (błędnie kojarzonych ze sobą) oraz ich usytuowaniu.
Referat na temat dziejów Dąbrowy w okresie powojennym wygłosił lokalny historyk Włodzimierz Piasecki.
W „Słowie wstępnym” do książki znalazły się słowa burmistrza Krzysztofa Kaczmarskiego i Jadwigi Kusior, które warto przytoczyć:
W roku jubileuszu 25 – lecia samorządu gminnego z wielką radością przekazujemy kolejną publikację wydaną przez Miejską Bibliotekę Publiczną im. Marii Kozaczkowej, przedstawiającą historię Dąbrowy Tarnowskiej pt. „Dąbrowa Tarnowska. Kronika miasta i gminy” w formie rozbudowanego ilustrowanego kalendarium. Książka obejmuje dzieje miasta i gminy od prehistorii do czasów obecnych. Mała ojczyzna to wielka sprawa, bo w końcu ta „duża” składa się z „małych ojczyzn”. Ludzi łączą te same zachowania, wspólna świątynia, droga do domu, coś, co obserwuję ja i Ty. Mała ojczyzna to wspólne przeżywanie, ale i wspólne tworzenie otoczenia, krajobrazu, architektury, porządku i mądrości pokoleń. Książka ta pozwala na zapoznanie się z dokonaniami ludzi ambitnych, uczciwych i pracowitych, którzy w poprzednich stuleciach i współczesności przyczyniali się do rozwoju naszej społeczności w poszanowaniu i pielęgnowaniu tradycji. Książka ta zawiera dorobek pokoleń w różnych dziedzinach: oświaty, kultury, gospodarki, sportu, zdrowia. Pomaga zachować lokalne dziedzictwo kulturowe i zachęca do głębszego poznania lokalnej historii i korzystania z jej dorobku. Mamy nadzieję, że dziedzictwo to będzie służyć długofalowo kolejnym pokoleniom, że publikacja ta będzie ważnym źródłem informacji dla osób prowadzących prace monograficzne, badania naukowe, jak również dla pasjonatów historii i turystów miasta i gminy Dąbrowa Tarnowska.
– Dąbrowa Tarnowska. Kronika miasta i gminy to książka o historii i czasach współczesnych zarazem. Wydana z okazji 25 – lecia powrotu ustroju samorządowego, ukazuje wydarzenia z najrozmaitszych obszarów życia miasta i gminy w jednym ciągu, od prehistorii aż do tych żyjących jeszcze w „świeżej” pamięci. Celem książki, oprócz dostarczenia rzetelnej wiedzy o mieście i gminie Dąbrowa Tarnowska w czasach dawnych i obecnych, jest umocnienie identyfikacji ich mieszkańców ze swoją „małą ojczyzną” i pogłębienia rozumienia ducha miejsca (genius loci), w którym mieszkają. A duch miejsca to zespół właściwości, które nadają poszczególnym obiektom, domom i ich zespołom, ogrodom, wreszcie całym krajobrazom indywidualną jakość. Na jakość tę składają się, prócz cech fizycznych, dostępnych naszym zmysłom, także znaczenia wynikłe z przeszłości, w tym również wydarzenia oraz znaczenia związane z życiem współczesnym”. – czytamy we wstępie.
Książka autorstwa dr Krzysztofa Moskala, jak dowiadujemy się ze wstępu, nie rości sobie, z wielu względów, praw do bycia kontynuacją monografii Dąbrowy Tarnowskiej z 1974 r., czyli tej z czasów gierkowskich, z charakterystycznym dla tej epoki rysem. Jak mówił, przypomniany we wstępie, mieszaniec Dąbrowy Marceli Wajsbard „pomników się nie przerabia”. Minął już również, miejmy nadzieję bezpowrotnie, czas gloryfikacji epoki PRL – u, która na tamtej monografii odcisnęła swoje niezbywalne piętno.
Wybór takiej formy uwiecznienia przeszłości w połączeniu z uwzględnieniem czasów czytelnikom współczesnych, również znajduje uzasadnienie we wstępie do publikacji:
W kronice te różnorakie tematy przenikają się tak jak w życiu. Uroczystość poświęcenia kościoła sąsiaduje z informacją o sukcesie sportowym, a otwarcie szkoły z otwarciem sklepu.
Książka autorstwa dr Krzysztofa Moskala to w tym momencie najpełniejsza kronika miasta i gminy. Jej początek sięga 3 tys. lat p.n.e. W tym miejscu dowiadujemy się, iż: „Krzemienna siekierka z Gruszowa oraz toporek kamienny z Żelazówki wiązane z ludnością kultury ceramiki sznurowej świadczą o pobycie ludzi w rejonie Dąbrowy w epoce eneolitu (okresu przejściowego między archeologicznymi epokami kamienia i brązu). Ślady obozowiska z epoki kamienia znaleziono też w Dąbrowie Tarnowskiej”. Znajdziemy też rzut mapy z lokalizacją wczesnośredniowiecznej osady na terenie Dąbrowy Tarnowskiej.
Kronika przepełniona jest zresztą mnóstwem pięknych zdjęć i grafik ilustrujących ważniejsze daty i zdarzenia, przedstawiających świadectwa historii i architektury.
Data zamykająca kronikę to 31 grudnia 2014 r. Pod tym hasłem znajdziemy aktualną liczbę mieszkańców poszczególnych miejscowości gminy Dąbrowa Tarnowska. Pod datą wcześniejszą zaś (5 grudzień 2014) przeczytamy o objęciu stanowiska burmistrza przez Krzysztofa Kaczmarskiego.
Jadwiga Kusior (odpowiedzialna za redakcję książki) podziękowała wszystkim tym, którzy przyczynili się do jej wydania. Jako inspiratora powstania publikacji wymieniła poprzedniego burmistrza, dyrektora PUP Stanisława Początka. Burmistrzowi Krzysztofowi Kaczmarskiemu podziękowała zaś za zabezpieczenie pieniędzy na publikację kroniki oraz życzliwość dla tego pomysłu.
Istotny wkład do powstania kroniki wnieśli autorzy zdjęć: Marcin Głuszek, Krzysztof Moskal, Sebastian Bielak i Beata Malec – Suwara. Autorką pięknych grafik do książki jest Ewa Szczepańska.
Ula Skórka
Dwa egzemplarze książki, które otrzymaliśmy dla naszych Czytelników zostały rozdane, trafią do Pani Sylwii Ziemian i Pana Michała Kiełbasy. Gratulujemy!
fot. MBP w D.T.
