Drogi kariery: jak wspomagać rozwój zawodowy dzieci i młodzieży
Chirkowska-Smolak T., Hauziński A., Łaciak M.: Drogi kariery: jak wspomagać rozwój zawodowy dzieci i młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2011.
Pracę postrzegają jedni jako przymus, nudny i męczący obowiązek, natomiast drudzy chodzą do pracy z przyjemnością, realizują w niej swoje zainteresowania, robią karierę. Czy zastanawiali się Państwo, dlaczego tak jest? W pewnej mierze zależy to od ogólnej postawy życiowej i charakteru człowieka, ale dużą rolę odgrywa fakt, że chęć do pracy bierze się z zamiłowania do tego, co się robi.
Dlatego tak ważne w życiu jest podejmowanie właściwych decyzji zawodowych i nakreślenie kierunku rozwoju swojej przyszłej kariery. Nie jest to proste. Pytania: „Kim chcesz zostać, gdy dorośniesz?”, „Co zamierzasz zrobić ze swoim życiem?” są w życiu dorastającego człowieka prawdziwą zmorą. Tylko niewielki odsetek młodzieży ma jasno sprecyzowane plany i konsekwentnie je realizuje. Wielu młodych ludzi nie ma pomysłu na swoją przyszłość. Autorzy książki wykorzystują swoją wiedzę z zakresu psychologii pracy i doradztwa zawodowego, by wskazać rodzicom i nauczycielom, jak mogą pomóc w rozwoju zawodowym dzieci i młodzieży. Według nich w Polsce brakuje profesjonalnych doradców, często ich zadania wykonują osoby, które tylko częściowo są do tego przygotowane, jak np. pracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznych, czy pedagodzy szkolni, którzy zbyt słabo orientują się w realiach zarówno współczesnego, jak i prognozowanego rynku pracy. To głównie do nich kierowana jest treść tej książki, ale także do wszystkich osób, którym zależy na pomocy dzieciom w wytyczeniu kierunku, w którym będą zmierzali.
Polecana pozycja „Drogi kariery” składa się z dwóch części. W pierwszej, mającej charakter teoretyczny, znajdują się trzy rozdziały omawiające przemiany, jakie zachodzą na rynku pracy, psychologiczne oraz środowiskowe czynniki mające wpływ na rozwój zawodowy człowieka oraz doradztwo zawodowe – czym jest i jaka jest rola profesjonalnych i nieprofesjonalnych doradców zawodowych (tutaj też o wspomagającej funkcji rodziców). W drugiej części – praktycznej, autorzy zawarli swoje sugestie dotyczące wspierania młodych ludzi. W kolejnych podrozdziałach jest mowa o poznawaniu dziecka, czyli ucznia, wychowanka lub własnego potomka, jak również o samopoznaniu- rozumieniu samego siebie: swoich potrzeb, upodobań, zainteresowań. Dalej autorzy omawiają metody poznawania świata pracy, planowania kariery i podejmowania decyzji na podstawie zdobytych informacji. Ostatni rozdział pt.: „Prowadzenie rozwoju zawodowego dziecka krok po kroku” przedstawia cały proces edukacji zawodowej w rozwoju jednostki, począwszy od pierwszego kroku, czyli zabawy pracą, skończywszy na przygotowaniu ucznia do formalnego uczestnictwa w rynku pracy.
Ważne słowa, meritum niniejszej publikacji, padają już we wstępie: „Żeby młodzi ludzie podejmowali mądre decyzje dotyczące kariery zawodowej, muszą zdobyć określone umiejętności. Powinni potrafić wytyczać sobie cele i planować ich realizację – wiedzieć czego chcą i dążyć do osiągnięcia tego. Kreując swoje życie i swoją karierę, muszą wiedzieć, kim są, co jest dla nich ważne, co sprawia im satysfakcję, co im najbardziej odpowiada, w czym są dobrzy, a czego woleliby unikać, bo jest to niezgodne z ich charakterem. […] Młodzi ludzie muszą wiedzieć, jakie mają możliwości, np. w jakich szkołach mogą zdobyć odpowiednie przygotowanie, jakie wymagania stawia się przed nimi w danym zawodzie i czy występują zdrowotne przeciwwskazania uniemożliwiające im jego wykonywanie […] Nasi wychowankowie muszą mieć przy tym odwagę, by marzyć i realizować swoje aspiracje, by podejmować ryzyko.” Uświadomienie im tego jest głównym celem profesjonalnego doradcy zawodowego, który jest nie tylko specjalistą w dziedzinie rynku pracy, ale i dobrym psychologiem. Trafny wybór drogi życiowej pozwoli bowiem w przyszłości osiągnąć większą satysfakcję z pracy i wykonywać ją bardziej efektywnie. Dzięki właściwemu doradztwu i wsparciu ze strony rodziców, przyszli pracownicy powinni wiedzieć, jak poradzić sobie na mało przewidywalnym i zmiennym rynku pracy.
Adresaci niniejszej książki nie znajdą w niej gotowej recepty na sukces. Autorzy są jednak pewni, że jej treść sprawi, iż pomaganie dzieciom w problemach związanych z rozwojem zawodowym będzie bardziej świadome.
Lidia Marzec
Biblioteka Pedagogiczna w Dąbrowie Tarnowskiej
