Wyruszył Tabor Pamięci Romów

19 lipca z Tarnowa (spod Muzeum Etnograficznego) wyruszył XIII Międzynarodowy Tabor Pamięci Romów, którego organizatorem jest Muzeum Okręgowe. Tabor prowadzony przez wicedyrektora muzeum Adama Bartosza dotrze do Żabna, Szczurowej, Bielczy i Borzęcina, by 22 lipca (w niedzielę) powrócić do Tarnowa.

Tabor Pamięci Romów należy już do tradycji zapoczątkowanej 12 lat temu przez miłośnika historii i kultury romskiej, poprzedniego dyrektora (dziś wicedyrektora) Muzeum Okręgowego Adama Bartosza.

Każdego roku wielbiciele tej ginącej tradycji wyruszają cygańskimi wozami z Muzeum Etnograficznego, by dotrzeć do miejscowości, gdzie podczas II wojny światowej ginęli Romowie. Wędrówka ma na celu m.in. oddanie hołdu pomordowanym, ale także przybliżenie kultury romskiej.

19 lipca (w czwartek) ok. godz. 11 cygański tabor wyruszył spod Muzeum Etnograficznego, a według planu o 13. powinien dotrzeć do Żabna, gdzie odsłonięty zostanie pomnik nagrobny na mogile pomordowanych Romów. Następnie ok. godz. 19 zajedzie na miejsce obozowania w parku w Szczurowej. W piątek o 17. odbędzie się spotkanie uczestników wędrówki przy zbiorowej mogile Romów w Szczurowej.

W sobotę rano tabor wyruszy do Bielczy, gdzie zaplanowano modlitwę przy mogile pomordowanych Romów. Następnym punktem na wędrownej mapie barwnego taboru będzie Pomnik Pamięci o Zagładzie Romów w borzęckim lesie. Wieczorem w obozowisku w Szczurowej dla zgromadzonych gości zagra cygańska Kapela Alojza Pompy ze Słowacji. W niedzielę w Tarnowie zakończy się kilkudniowa wędrówka cygańskiego taboru.

Najważniejszym punktem wędrówki XIII Taboru Pamięci Romów będzie uroczyste odsłonięcie nowego pomnika nagrobnego na mogile pomordowanych Romów w Żabnie. Podczas II wojny światowej Niemcy w ramach „oczyszczania” swojego państwa przesiedlili do Żabna i okolic grupę niemieckich Romów. Romowie na tych terenach byli zmuszani do wykonywania ciężkich prac fizycznych aż do pamiętnego dnia 8 lipca  1943 r., gdy Niemcy zaprowadzili ich na pobliski cmentarz parafialny, gdzie odbyła się zbiorowa egzekucja. Ciała 49 osób zakopano w jednej mogile na krańcu cmentarza. Prawdopodobnie do tej samej mogiły trafiło także 12 Romów węgierskich zamordowanych w grudniu tego samego roku w Biskupicach Radłowskich.

Trzy lata później lokalne władze zabudowały mogiłę betonowym cokołem i umieściły granitową płytę z napisem: „Tu spoczywają Cygani zamordowani z rąk okupanta hitlerowskiego w roku 1943”.

Taborowi towarzyszyć będzie wystawa fotograficzna „Cygany jadą…” prezentowana w galerii w obozowisku. Oprócz tego dla chętnych, posiadających własne instrumenty muzyczne, zorganizowane zostaną warsztaty muzyki cygańskiej.

Organizatorem taboru pamięci jest Muzeum Okręgowe w Tarnowie, a współorganizatorem gmina Szczurowa. Patronat nad zdarzeniem objął wicemarszałek województwa małopolskiego Roman Ciepiela. Wśród partnerów wspierających inicjatywę wymienić należy: Stowarzyszenie Kobiet Romskich w Krakowie, Stowarzyszenie Kobiet Romskich „Kcher” w Tarnowie, Romskie Stowarzyszenie Oświatowe „Harangos”, Gminne Centrum Kultury, Czytelnictwa i Sportu w Szczurowej, gmina Borzęcin, gmina Żabno oraz Ludowy Klub Jeździecki w Tarnowie-Klikowej.

Ula Skórka