Me And Bobby McGee

W marcu 1971 roku piosenka Me And Bobby McGee – wykonywana przez nieżyjącą już wówczas Janis Joplin – wspięła się na szczyt amerykańskiej listy singlowej. Dziś krótka historia tego legendarnego utworu.

Piosenka została napisana przez Krisa Kristoffersona i Freda Fostera. Ponoć inspiracją dla Kristoffersona stał się klasyczny film Fedrico Felliniego – La Strada z 1954 roku. Pierwsze wykonanie piosenki znalazło się na krążku Rogera Millera, wydanym w lipcu 1969 roku. Singel z tym nagraniem dotarł wówczas do 12 pozycji amerykańskiej listy country. Wersja Gordona Lightfoota była notowana na miejscu 13 amerykańskiego rankingu pop i dotarła na szczyt w analogicznym zestawieniu w Kanadzie.

Z kolei wersja autora utworu – Krisa Kristoffersona znalazła się na wydanym w 1970 roku jego debiutanckim albumie, który uplasował się na 10 pozycji zestawienia amerykańskich bestsellerów muzyki country. Kristofferson z powodzeniem zaprezentował swój utwór podczas pamiętnego festiwalu na wyspie Wight w 1970 roku.

Piosenkę, z czasem, włączyli do swojego repertuaru m.in. tacy wykonawcy jak: Bill Haley, Jerry Lee Lewis, Johnny Cash, Grateful Dead, Wylong Jannings, Chet Atkins, Olivia Newton-John, Joan Baez, Pink, Allison Crowe, Dolly Parton i Tori Amos. Co by jednak nie pisać o tych wersjach, to nie ulega żadnej kwestii, że najsłynniejsze wykonanie podarowała światu Janis Joplin. Najpierw jednak Janis sama został nią obdarowana przez Krisa Kristoffersona, jednego z najważniejszych facetów w jej krótkim, burzliwym życiu. Kris zresztą do końca pozostał jej kochankiem.

Me And Bobby Mc Gee, w której Joplinka uczyniła tytułową postać facetem, trafiła na najlepszą płytę w jej dyskografii – Pearl. Album ten artystka nagrała we wrześniu 1970 roku z towarzyszeniem zespołu Full Tilt Boogie Band. Płyta została wydana 11 stycznia 1971 roku, zawędrowała na szczyt amerykańskiego zestawienia bestsellerów i wkrótce pokryła się czterokrotną platyną.

W każdym z utworów zamieszonych na tym albumie rozpoznawalny jest niepowtarzalny styl artystki. W jednym z wywiadów Janis określiła go tasiemcowym, wymyślonym na poczekaniu terminem: blues-rock-soul-blues-rock. Styl ten do dziś pozostaje jedną z najbardziej elektryzujących prób stworzenia białego odpowiednika najwartościowszych czarnych wzorców interpretacyjnych. Janis – uwielbiając soul – śmiało i twórczo czerpała z tradycji nie tylko bluesa, ale także muzyki gospel. Tradycję tę rozumiała jakby intuicyjnie, za to przetwarzała ją w zgodzie z duchem czasu i rocka.
Poniżej przedstawiam polski tekst piosenki Janis Joplin, niemal w całości oparty na tłumaczeniu Wojciecha Manna.

Kompletnie spłukani w Baton Rouge czekaliśmy na pociąg / Czułam się prawie tak zużyta jak moje dżinsy / Bobby zatrzymał ciężarówkę w ostatniej chwili zanim lunął deszcz / Zawiozła nas aż do Nowego Orleanu / Wyciągnęłam harmonijkę z mojej brudnej czerwonej bandany / Grałam cicho, a Bobby śpiewał bluesa / Wycieraczki wystukiwały rytm, a ja trzymałam dłoń Bobby’ego w mojej / Śpiewaliśmy wszystkie piosenki, które znał kierowca / Wolność, innymi słowy, to nie mieć nic do stracenia / „Nic” nie znaczy nic, jeśli nie jest za darmo / I łatwo było czuć się dobrze, gdy on śpiewał bluesa / Rozumiecie, „czuć się dobrze” wystarczało mi / Wystarczało dla mnie i Bobby’ego McGee / Od kopalni Kentucky aż po słońce Kalifornii / Bobby poznał sekrety mej duszy / Przy każdej pogodzie, i w szczęściu, i w biedzie / Bobby chronił mnie przed zimnem / Pewnego dnia blisko Salinas pozwoliłam mu się wymknąć / Szukał domu, mam nadzieję, że go znajdzie / Ale zamieniłabym wszystkie mojej jutra na jedno wczoraj / By znów poczuć ciało Bobby’ego obok siebie / Wolność, innymi słowy, to nie mieć nic do stracenia / I nic to wszystko, co Bobby mi pozostawił / Lecz jeśli łatwo było czuć się dobrze, gdy on śpiewał bluesa / To „czuć się dobrze” wystarczało mi / Wystarczało dla mnie i Bobby’ego McGee / Nazwałam go kochankiem, nazwałam moim facetem / Tak, nazwałam go kochankiem, zrobiłam, co mogłam.

Po Sittin’ On The Dock Of The Bay Otisa Reddinga piosenka Janis była drugim przypadkiem w historii amerykańskiej listy singlowej, gdy na szczycie znalazł się hit w wykonaniu niedawno zmarłego artysty.

Me And Bobby McGee Joplinki została wykorzystana w epilogu słynnego filmu Rainera Wernera Fassbindera Berlin Alexanderplatz, z kolei w zestawieniu pięciuset największych utworów wszech czasów wg magazynu Rolling Stone – uplasowała się na pozycji 148.

Krzysztof Borowiec